دەڵێن (رەزا شای پەهلەوی) هەموو ئاخوندەکانی ئێران، ئەوانەی ریشسپی بوون و رەونەقی مەزهەبییان لە ناوەندە کۆمەڵایەتییەکەدا دیاربوو، بانگهێشتی ئێوارەخوانێک کرد.
لەوێ لە کۆشکی (سەعدئاباد)دا سفرە سازکرا، سفرەی چی، ئەنواعی گۆشتی گوێلک و مەڕ، میوەو مەززەی جۆراوجۆر، ئەوەی بەخەیاڵی ئاخوندەکاندا نەهاتبوو، لەو مەڕاسیمی مێزەدا دانرابوو.
هەر مامۆستا بوو قۆڵی لێهەڵماڵی بوو، هەر پەراسوی بەرخ بوو بەر تیغی تامی تاقمی نیوداشتی ئاخوند کەوتبوو.
عەیامێبوو عەیشونۆشی وەها وێنا نەکرابوو.
برا ئەوەی ئەو کات گۆشتی سوری بدیایە، وەک ئەوە وابوو کوردێکی وەک ئێمە سی ڕۆژجارێ موچە وەربگرێ، رێک دەبوویە دەنگوباس.
جا هەر بۆ زانیاریتان، عادەتەن مامۆستایانی ئاینیی بەگشتی، هەم خۆشخۆرو هەمیش لە دەعوەت و دەسوەشاندن بۆ پاروی چەورو چاک سڵناکەنەوە.
قوربان مێزەرو غەڵتە و دوخوێن شلکراو، تێروپڕ تیکەی چەورنرا.
نانخوراو چاهێنراو شەربەت و میوەو شیرینی و شەوچەرە شەوی گەیاندە نیوە.
شای ئێران هەر دەنگی نەبوو.
شار کشومات، کاخی سەعد ئاباد لەگەڵ شنەی شەماڵی دارچنارو پەڵگەکاندا خۆفێکی خەمگینی هێنایە ئاراوە.
خاوخاوێ خواردن دایدا، هەر ئاغە حاجی و ئاخوندی ئاهەنگەکە بوو، هەواڵی دەستشۆیی دەپرسی.
چەند نگەهبانێک ناوچەکەیان تەنیبوو. دەیانوت لەم کاخەدا دەستشویی دروست نییە. هەڵپەو هەرا پەیدا بوو، کەسیان شوێنیان بەخۆیان نەدەگرت.
وەڵڵا موسیبەتی وەها وێنا ناکرێ. تا دەهات تاوەکە توندتر دایدەداو پەتی قەراریشیان پێچی زیاتری پێدا دەهات.
ناچار ناوی ئیمام رەزایان لێهێناو هەریەکەیان لەبن کاچ و کەلەبەرێکی کۆشکە رازاوەکەدا بەدەم بۆڵەبۆڵ و گازاندەی گەورەکەیانەوە خۆیان هەڵماڵی بوو.
جا شەوقی گڵۆپە پاریسییەکان پشتە قنی هەموویانی بەڕیز نەخشاندبوو.
ریزی نقوهوڕو تڕلێدان، ئەو کۆشکە رۆمانسییەی هێنابوویە ناڵە.
ئیدی وردەوردە بەدەم بۆڵەو بزماری رەخنەوە روویان نایەوە لەمێزەکەیان.
لەم کاتەدا شای ئێران، بەشانو شکۆو شانازییەوە خۆی کرد بەناویانداو لەسەرووی هەموویانەوە دانیشت.
پاش بەخێرهاتن، پێیڕاگەیاندن ئاگاداریی ئەمشەو بووەو چیرۆکەکەیان دەزانێ .
وتی: بەمەبەستەوە ئەم کارەم کرد. تا تێبگەن، ئازادیی وەک نەشتەرگەریی مێشک وەهایە. چەشتنی شیرینی ئازادی هەوانتە نییە. ئێوە دەرگاکان بەڕووی دەستشویی و دەردو گوناهو گەمەی گەنجایەتی دادەخەن، ناچار دەبێ ژینگەی رازاوەی دەوروبەرتان و خۆتان پیس و پۆخڵ بکەن. ئەگەر ئەمشەو دەستشوییەک هەبووایە ئێستا هەم خۆتان و هەم ژینگەکەیش خاوێن دەبوون.
دەبێ تێبگەن، ئازادیی، ئەولەویاتی ئەم وڵاتەیە تا خۆتان و دەوروبەر خاوێنبن.
بۆیە ئەم پرۆژە یاسایەش دەرگای دەردو دنەدان و دەرونی پڕلەحەسرەتی خەڵکیی دادەخات و ناچار ناوەوەی کۆمەڵ کاولتر دەبێت. دەبێ بەدیلی پەنگخواردنەوەی کۆمەڵ کاریلەسەربکرێ، دەبێ پەیج و تۆڕو تیکتۆکو سناپە سکپڕەکان لە هاواری دەستشویی دانەخرێن.
بۆیە پرسی ئازادیی میدیا، پرسێکی ئاڵۆزە. بەتایبەت میدیایەک کە ئێستا جڵەوی لەدەستی دەزگاو دامەزراوەو ناوەندە میدیاییە کلاسیکییەکاندا نەماوە.
ئێستا میدیا، دەستەمۆی داراو نەدارای ماریفە مرۆڤگەراییەکەیە.
هەرکەس بۆخۆی شاشەیەکی شکاوی بەرپێی پەروەردەو پێناوی کۆمەڵایەتییە.
هەرکەس بۆخۆی بڵندگۆیەکی بەرزی بناگوێی ئەموئەوەو ئاوازی ناساز دەژەنێ.
بەڵێ ئێستا، میدیا مۆلیدەیەکی گڕەگڕکەرەو لەکۆڵانەکانەوە چۆتە ژووری هەموومانەوە.
ئێستا ئەوەی هێشتا نەوتراوە، ناوکەکەی لەناو میدیای ئەلەکترۆنیدا، ئەوەی هێشتا لەدایک نەبووە لەوێدا بەدمەستەو بەسەر دیواری رۆحە کۆمەڵایەتییەکەدا خۆی دەهاوێتە حەوشەی هەموومانەوە.
ناکرێ سنوور بۆ ئەم شەپۆلە شەپڕەوە دابنرێ، ناشکرێ سواری ئەم شەپۆلە بین، ناشکرێ بیر لە بەربەست و بەنداوێکیش بکەینەوە، وەک ئەوەی پەرلەمانی کوردستان کاریبۆکردووە.
ئەدی دەبێ چیبکرێت؟
ئەم بەرپرسیاریەتە ئێجگار قورس و قەبەیەو لەم تەنگدەسییەی کابینەکەو قوتی لایەموتەی موچەی مووەزەفدا مەحاڵە مرۆڤ بتوانێ بڕیاری دروستبدات.
تێبینی: وێنەکە تۆزێ پەیوەندیدارە، فەرەحی هاوسەری حەمە رەزا شای ئێرانە لەگەڵ چەند زانایەکی ئایینی سوننی، سیستان و بەلوجستان.
ماجید خه‌لیل