ئەگەر کورد و یەکێتی سەرنەکەون لە کەرکوک

هەڵبژاردن، پرۆسەیەكی دیموكراسییە و، بنەمای ئاڵوگۆڕی دەسەڵات و دەرخستنی هێزی لایەنی براوەیە لە كێبڕكێی بردنەوە و بەدەستهێنانی نفووزی سیاسیدا، یەكێك لە دیاردە گرنگەكانی شارستانیەتی هەر گەل و وڵاتێك، گەڕانەوەیە بۆ بەشداریپێكردنی هاووڵاتیان لە زەمینەی دەسەڵاتی سیاسی و سیستمی حوكمڕانیدا، كە بەپێی چەمك و تێڕوانینی نوێ و لە جیهانی هاوچەرخدا.

پرۆسەی هەڵبژاردن ڕێزگرتنە لە هەست و هەڵوێستی هاووڵاتی و كۆششكردنە لە پێناو پاراستنی دەستكەوت و مافە مەدەنی و سیاسی و ئابووریی و كۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیرییەكانیدا و، بەهێزكردنی تواناكانە بۆ جێبەجێكردنی پرەنسیپی دیموكراسی و مافی مرۆڤ لە كۆمەڵگەدا، لەپاڵ ئەمەشدا سەروەربوونی یاسا و دابینكردنی سەقامگیریی كۆمەڵایەتی و ڕەخساندنی كەشێكی ئارام بۆ پێكهاتەكان و، ڕووبەڕووبوونەوەی هەر ئەگەر و پێشهاتێك كە زیان كۆمەڵگە بگەیەنێت، بەشێكی دیكەی بەرهەمی ئەم پرۆسەیەیە، هاوكات هەوڵ و كاركردنێكی دەستەجەمعییە لە پێناو سەرخستن و یەكخستنی پرۆسەی سیاسیی وڵات و، بەشداریكردن لە بڕیاری چارەنووسساز و، گەیشتنە بە مافە نەتەوەیی و نیشتمانییەكان.

كورد بە هۆکاریی دیمۆگرافی جەختی لە كوردستانی بوونی كەركوك كردووە و لە بەرامبەردا عەرەب و توركمان زیاتر بە هۆكارە سیاسییەكانەوە، كوردەكانیان ڕەت كردۆتەوە، مێژوویەکی دوور و درێژە کەرکووک و ناوچە دابڕێنراوەکانی تر، لەگەڵ ئەوەی كە لە ڕووی كۆمەڵایەتییەوە شاری پێکەوەژیان و فرەنەتەوەیی بووە، بەڵام لە ڕووی سیاسییەوە كێشە و ناكۆكیەکان هەمیشەیی بووە، بەهاتنی حکومەتە یەک لەدوایی یەکەکانی عیراق ئەم کێشەیە بەردەوامبووە، دواجار گەیشتە ئەو ڕادەیەی كە لەلایەن حکومەتی بەعسەوە بیر لە گۆڕینی یەكجاریی دیمۆگرافیای کەرکوک وەك چارەسەرێك بۆ شوناسی بە عەرەبکردن کرا، ئەوەی ئێستا دەتوانێ تاڕادەیەکی باش کورد بێنێتەوە مەیدانەکە، کارکردنە بۆ سەرخستنی کورد بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق کە بۆ کەرکوک و ناوچە دابڕێندراوەکان، بایەخ و گرنگیەكی زۆر گەورەی هەیە لەچاو هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ، بەتایبەتی یەکێتی نیشتیمان کوردستان وەک ھێزێکی ھەڵقوڵاوی ناو جەماوەری کوردستان، وەک چۆن لەڕابردوو ھەمیشە تێکۆشاوە بۆ یەکڕیزیی کورد و بەدەستھێنانی مافەڕاوەکانی ئێستاش ھەموو ھەوڵێکی بۆ ئەوەیە ببێتە ھۆکاری ڕاستکردنەوەی ئەم دۆخە سەپێندراوەی بەسەرئەم ناوچانەدا هاتووە، وە بەپێچەوانەشەوە گەر کوردو یەکێتیی سەرنەکەون لەکەرکوک دەرئەنجامەکەی حوكمڕانی و بەدەستەوەدانی ئیدارەی ناوخۆیی لەو پارێزگایانەی لێدەكەوێتەوە كەكورد تیایاندا پێکهاتەیەکی بەرچاوە، وە شکستێکی گەورەش ڕووبەرووی کورد دەبێتەوە بەتایبەت لەئێستادا کە دۆخی ناوچەکە و عێراق بەرەو ئاڵۆزی دەچێ و وا پێشبینی دەکرێ، ئەم هەڵبژاردنە بۆ زیاتر لە خولێک بەردەوامبێت، بۆیە پێویستە کورد هەوڵبدات لانی کەم ئە گەر زۆرینە نەبێت، نەبێتە کەمینە و بتوانێت نيوەی دەنگەکان بە دەست بھینێت، تاڕۆڵیی لە قەزا و ناحیەکان هەبێت، جگە لە پرسی پۆستی پاریزگاری کەرکوک کە لە دوای ڕوداوەکانی ڕیفراندۆمەوە لە دەستی کورد نەماوەو بۆچونێکی زاڵ لە نێوان پیکهاتەی عەرەب و تورکمانەکان هەیە کە جارێكی تر ڕێگە نەدرێت ئەو پۆستە بەر کورد بكەوێتەوە، بۆیە کورد ئەگەر بە ئیستیحاقی خۆی لەو هەڵبژاردنە سەرکەوتن بەدەست بێنێت، دەتوانیت ئەو پۆستە وەربگریتەوە، هەموو ئەوانەش بەوە دەبێت کە کورد یەک هەڵوێست بێت و زۆرگرنگە ئەو مەترسی و پێشهاتانەی چاوەڕێ دەکرێن وا ھاوڵاتیان بكات بەیەكەوە لە پێناوی شوناسی كوردو پاراستنی پێكهاتەو ئیدارەو ژیانی كورد و خاكی پیرۆزی ئەو ناوچانە بەشداری ئەم هەڵبژاردنە بكەن و دڵسۆزانە بچنە سەر سندوقەکانی دەنگدان .

دەبێ ئێمەی کورد ئەوە بزانین ئەگەر خۆمان خەم لە قەوارەی خۆمان نەخۆین، ئەوە هیچ كەس و لایەنێكی دی دادمان نادات و كەسیش ئاوڕی پێویست لە دۆزی ڕەوای گەلەكەمان ناداتەوە، خەبات و تێكۆشان و پارێزگاریكردن لە كیان و نەتەوە و نیشتمان، هەنگاوێكی پیرۆزە و ئەركێكی ئایینییە بەر لەوەی نیشتمانی بێت، كەواتە چەندە بە بەرفراوانی و بە هەستی بەرپرسیارێتییەوە بەشداریی ئەو پرۆسەیە بكەین، دەرەنجام دەتوانین بە ڕێژەی زۆری بەشداربوونەوە باڵانسی پێگەی كورد لە موعادەلەی عێراقدا تۆكمە و بەهێزتر بكەین، ئەمەش بۆ داكۆكیكردن لە ماف و خۆشكردنی زەمینەی دانوستانەكان، كاریگەریی گەورەی دەبێت. ئێستا ئێمە لەبەردەم پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراقداین، ئەركە هەر تاكێكی كورد ئەوەی لەبەرچاو بێت و، بە هەستێكی بەرزی نەتەوەیی و نیشتمانی و لە پێناو زامنكردنی ماف و شایستە دەستووری و یاساییەكانی هەرێم، بەوپەڕی گەرم و گوڕییەوە بەشداریی هەڵبژاردن بكات، مەسەلەكە پەیوەستە بە بەهێزبوونی كورد لەڕێی نوێنەرانیەوە لە ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق و باڵادەستبوونی هەرێم، كارەكان ئاسانتر دەكات و، هەنگاوی گەیشتن بە ئامانجەكان نزیكتر دەكاتەوە، پێویستە خەمی هەمووان خەمی گشتی بێت و، وەك ئەركێكی نیشتمانی لە پێناو پاراستنی دەسكەوتەكانمان و دوورخستنەوەی مەترسی و هەڕەشەكانی سەر هەرێم و، هەژموونی خۆسەپێنی و عەسكەرتاری و دوورخستنەوەی تیرۆر و هەڕەشەكانی داعش و گەڕانەوەی سنوورە داگیر كراو و كێشە لەسەرەكان ، هەمووان بە بایەخەوە لەم هەنگاوە بڕوانین و، بچینە سەر سندوقەكانی دەنگدان.